Biologie | Umwelt
Mario Fröhlich, 2007 | Chur, GR
Per evitar cha la varroa eliminescha inters pövels, sto l’apicultur far trattamaints cun acaricids. Quists trattamaints nu sun agreabels pels aviöls. Perquai as dessan ils aviöls sviluppar geneticamaing ed imprender a conviver cun la varroa e tilla cumbatter in möd natüral. L’aviöl da l’ost bada cur ch’ün charöl as rechatta in üna cella, l’aviöl dal vest, invezza, nu bada quai.
A man da trais experimaints dess gnir chattà oura quant bain cha l’aviöl dal vest in Svizra s’ha adattà geneticamaing a la varroa, e schi füss pussibel da desister sün trattamaints. Cul ‘Pin-Test’ as foura cun ün’aguoglia tras il vierchel d’üna cella e la larva. Daplüssas cellas ch’ün pövel es abel da pulir dürant il temp d’experimaint, plü sviluppà è’l per savair viver cun la varroa e tilla eliminar in möd natüral. Per chattar oura scha’ls aviöls rumischan oura las cellas cullas larvas pervi da müdamaints optics o pervi da l’odur chi banduna la cella da la larva morta, vegnan fats duos ulteriurs experimaints.
Ils resultats sun stats clers, voul dir cha sur 60% da las cellas perforadas sun gnüdas rumidas oura cumplettamaing e cha’l factur decisiv sun las antennas dals aviöls chi servan a savurar la larva morta. Ultra da quai esa da constatar cha eir scha l’igiena es buna, trattamaints cunter la varroa faran listess amo dabsögn i’ls prossems ons.
Fragestellung
– Quant bun es l’igiena da duos pövels da l’aviöl nair?
– A man da che indicaturs rumischan ils aviöls oura las cellas?
– Fan trattamaints amo dabsögn?
Methodik
Per chattar respostas adequatas sün las dumondas, vegnan fats trais experimaints. Il prüm experimaint correspuonda al ‘Pin-Test’ üsità. I vain fourà cun ün’aguoglia tras il vierchel da la cella ed inavant tras la larva, uschè cha la larva vain coppada. Ils aviöls stuvessan rumir oura las larvas mortas infra pacas uras. Sch’üna larva es infestada da la varroa, stuvessan las lavuraintas drivir las cellas ed eliminar la larva cun la varroa. Cun quist experimaint as lascha eruir quant bain ch’ün pövel riva dad eliminar la varroa in möd natüral.
Il seguond e’l terz experimaint sun variantas dal ‘Pin-Test’. Üna jada vain be perforà il vierchel sainza cha la larva vain coppada ed üna jada vain be coppada la larva e’l vierchel resta inter. Uschè as lascha eruir a man da che indicaturs cha’ls aviöls rumischan oura las cellas o tillas laschan star.
Ils experimaints descrits sun gnüts fats pro duos pövels, üna jada in gün ed üna jada in lügl. Pro minch’experimaint vegnan perforadas 50 larvas resp. vierchels. Il temp d’experimaint düra tanter ses fin nouv uras.
Ergebnisse
Perforaziun dal vierchel e la larva: Pro’l prüm experimaint sun gnüdas rumidas oura 64% da las cellas cumplettamaing, 24% parzialmaing e 12% da las cellas perforadas nu sun gnüdas rumidas oura.
Perforaziun dal vierchel: Pro’l seguond experimaint sun gnüts cumadats 100% dals vierchels perforats.
Perforaziun laterala da la larva: Pro’l terz experimaint sun gnüdas rumidas oura 34% da las cellas perforadas cumplettamaing, 44% parzialmaing e 22% da las cellas perforadas nu sun gnüdas rumidas oura.
Diskussion
Pro’l prüm experimaint sun gnüdas rumidas oura üna gronda part da las cellas perforadas. I’s po constatar cha pro’ls experimaints fats i’l meilari, han ils aviöls demuossà ün’igiena main buna co pro’ls tests fats cun tablas our da la masaina principala. A la fin as poja però listess confermar cha’ls duos pövels d’experimaint possedan üna fich buna igiena.
Pro’l seguond experimaint sun gnüts cumadats tuot ils vierchels cumplettamaing. Per proteger las larvas dad infecziuns e malatias, han las lavuraintas serrà infra pac temp darcheu ils vierchels. Causa cha ingün’odur rendaiva attent a larvas mortas, nu faiva dabsögn da rumir oura las cellas.
Pro’l terz experimaint nu sun ils resultats uschè clers. Las cellas a l’ur da la tabla sun gnüdas rumidas oura bain, quellas vers il center però na. La radschun principala per quist’observaziun pudess esser cha l’odur sorta be da la fourina da la vart e na our da mincha cella sco pro’l ‘Pin Test’. Per verifichar quist’ipotesa fan ulteriurs experimaints dabsögn.
Schlussfolgerungen
Cun üna buna selecziun füssa pussibel d’accelerar quist process d’adattaziun, ils duos pövels d’experimaint vessan las qualitats necessarias. Fin cha’ls aviöls svizzers as varan adattats geneticamaing a la varroa e tilla rivaran da cumbatter in möd natüral, passarà amo bler temp. L’aviöl dal vest ha il potenzial da dvantar resistent cunter il charöl da la varroa, ma be in maniera artificiala. In futur stuvaran ils apiculturs svizzers listess trattar inavant lur aviöls cun acaricids per cumbatter la varroa.
Würdigung durch den Experten
Dr. Flurin Caviezel
Diese Arbeit beleuchtet das Hygieneverhalten der Honigbienen im Kampf gegen die Varroamilbe und setzt dabei auf wohlüberlegte Experimente an eigenen Bienenvölkern. Die fundierte Analyse liefert praxisnahe Erkenntnisse mit potenzieller Relevanz für die regionale Forschung. Besonders wertvoll ist, dass sie in Rätoromanisch verfasst wurde, wodurch die Sprache im wissenschaftlichen Diskurs gestärkt wird. Die Darstellung legt ein Fundament für eine weiterführende Studie mit grösserem Umfang der Stichprobe.
Prädikat:
sehr gut
Sonderpreis «Forschung auf dem Jungfraujoch» gestiftet von der Akademie der Naturwissenschaften Schweiz & dem Paul Scherrer Institut
Bündner Kantonsschule, Chur
Lehrerin: Dr. Natalina Signorell